“หอมแดง” พืชเศรษฐกิจตัวใหม่เมืองชัยภูมิ สร้างรายได้กว่า 4 ล้านบาทต่อปี

สินค้าเกษตรมูลค่าสูง คือ"หอมแดง "นับเป็นพืชเศรษฐกิจที่สำคัญของจังหวัดชัยภูมิ เป็นพืชที่สร้างรายได้ให้เกษตรกร เนื่องจากปลูกง่าย ใช้ระยะเวลาในการเจริญเติบโตสั้น และให้ผลผลิตคุ้มค่า หอมแดงจึงกลายเป็นพืชทางเลือกที่ได้รับความนิยม โดยเฉพาะในช่วงเวลาหลังฤดูเก็บเกี่ยวข้าว ซึ่งพื้นที่ว่างสามารถนำมาใช้ให้เกิดประโยชน์ ช่วยให้เกษตรกรมีรายได้เสริม ลดการพึ่งพารายได้จากการปลูกข้าวเพียงอย่างเดียว อีกทั้งยังสามารถวางแผนการผลิตและจำหน่ายได้อย่างยืดหยุ่นตามรอบฤดูกาลและความต้องการของตลาด

ปัจจุบัน กลุ่มวิสาหกิจชุมชนแปลงใหญ่หอมแดง บ้านโปร่งมีชัย ตำบลโคกเริงรมย์ อำเภอบำเหน็จณรงค์ ถือเป็นแหล่งปลูกหอมแดงแหล่งใหญ่ของจังหวัดชัยภูมิ  เริ่มดำเนินการปี 2563 และจดทะเบียนพาณิชย์ในนามกลุ่ม ห้างหุ้นส่วนจำกัด แปลงใหญ่หอมแดง บ้านโปร่งมีชัย ปี 2565 มีพื้นที่เพาะปลูก 70 ไร่ เกษตรกรสมาชิก 37 ราย โดยมีนายวิชัย มีชำนาญ เป็นประธาน สมาชิกกลุ่มมีการเพาะปลูกพืชอื่นเป็นหลัก (ข้าวโพด มันสำปะหลัง และอ้อย) ซึ่งจะแบ่งพื้นที่ไว้ปลูกหอมแดงเฉลี่ย 1-2 ไร่/ครัวเรือน ผลผลิตหอมแดงของสมาชิกผ่านการรับรองมาตรฐาน GAP แล้วบางส่วน และอยู่ระหว่างการขอรับรองมาตรฐาน พันธุ์ที่นิยมปลูกคือ พันธุ์อินโด พันธุ์พระราชทานและพันธุ์พื้นบ้าน จุดเด่น คือ มีหัวขนาดใหญ่ สีแดงสด สวย ไร้ราดำ ไม่ฝ่อง่าย เก็บไว้ได้นาน ผ่านการรับรองมาตรฐาน GAP ขายเป็นสินค้าบริโภคและหัวพันธุ์ได้

ด้านสถานการณ์การผลิตปี 2568 ของกลุ่มแปลงใหญ่ เกษตรกรจะทำการเพาะปลูกหอมแดง 2 รอบการผลิต โดยรอบที่ 1 เพาะปลูกช่วงเดือนพฤศจิกายน – ธันวาคม ระยะเวลาเพาะปลูกจนถึงเก็บเกี่ยว 120 วัน เก็บเกี่ยวในช่วงเดือนมกราคม - กุมภาพันธ์ และรอบที่ 2 เพาะปลูกช่วงเดือนมิถุนายน - กรกฎาคม ระยะเวลาเพาะปลูกจนถึงเก็บเกี่ยว 45 วัน เก็บเกี่ยวช่วงเดือนกรกฎาคม – สิงหาคม โดยผลผลิตหอมแดงทั้ง 2 รอบการผลิตรวมทั้งสิ้น 233 ตัน คิดเป็นผลผลิตเฉลี่ยประมาณ 1,500 กิโลกรัม/ไร่/ปี ซึ่งเกษตรกรนิยมเพาะปลูกช่วงฤดูหนาวมากที่สุด เนื่องจากหอมแดงชอบอากาศเย็น ทำให้หัวหอมแดงมีขนาดหัวใหญ่ ได้ผลผลิตดีและน้ำหนักเยอะ

ด้านการจำหน่ายผลผลิต ราคาหอมแดงคละ ณ วันที่ 9 สิงหาคม 2568 เฉลี่ยอยู่ที่ 25 – 27 บาท/กิโลกรัม ซึ่งผลผลิตส่วนใหญ่ ร้อยละ 90 จำหน่ายให้กับพ่อค้าคนกลางจากต่างจังหวัด ได้แก่ จังหวัดศรีสะเกษ และผลผลิตร้อยละ 10 เกษตรกรจำหน่ายให้ผู้บริโภคโดยตรง นอกจากนี้ ผลผลิตบางส่วนกลุ่มแปลงใหญ่ได้นำมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์เป็นบาล์มหอมแดง ในชื่อแบรนด์ “หอมมีชัย” เพื่อจำหน่ายและนำไปใช้ภายในกลุ่ม ทั้งนี้ จากการจำหน่ายผลผลิตของกลุ่มแปลงใหญ่ สามารถสร้างรายได้เฉลี่ย 4,400,000 บาท/ปี รายได้เฉลี่ยสุทธิ (กำไร) 2,400,000 บาท/ปี

ความต้องการของกลุ่ม กลุ่มแปลงใหญ่ฯ มีความต้องการจัดตั้งห้องเย็นเพื่อใช้ในการเก็บรักษาหอมแดงโดยมีเป้าหมายในการรวมผลผลิตจากเกษตรกรให้เก็บรักษาในที่เดียวกัน เพื่อคงคุณภาพและยืดอายุการเก็บรักษา พร้อมทั้งสามารถจำหน่ายรวมกันในทิศทางเดียวกันได้อย่างมีประสิทธิภาพ รวมถึงขณะนี้กลุ่มแปลงใหญ่กำลังดำเนินการผลิตน้ำพริกที่มีหอมแดงเป็นส่วนผสม เช่น น้ำพริกราดปลา โดยเลือกใช้หอมแดงจากผลผลิตของกลุ่มเพื่อเพิ่มมูลค่าและสร้างความแตกต่างในตลาด

ทั้งนี้ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในพื้นที่ ได้แก่ สำนักงานเกษตรจังหวัดชัยภูมิ สำนักงานเกษตรและสหกรณ์จังหวัดชัยภูมิ และสำนักงานพาณิชย์จังหวัดชัยภูมิ ได้สนับสนุนองค์ความรู้ให้กับเกษตรกรในด้านการผลิต การแปรรูป และช่องทางการตลาด เพื่อให้เกษตรกรมีอาชีพและสร้างรายได้อย่างยั่งยืน