ถนนสุริยพงษ์ เมืองเก่าน่าน ตัวอย่างของถนน ระดับ 3 ดาว ที่ปลอดภัยเพราะ “ทุกคนร่วมมือกัน”

ถนนสุริยพงษ์  เขตเทศบาลเมืองน่าน ระยะทาง 1,300 เมตร ตั้งแต่สามแยกกาดแลงถึงสี่แยกศรีพันต้น   อีกตัวอย่างของถนนปลอดภัย  ได้รับการรับรองจากศูนย์ความเป็นเลิศ ThaiRAP และ International Road Assessment Programme (iRAP) ให้เป็น “ถนน 3 ดาว” แห่งแรกขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในประเทศไทย

โดยเบื้องหลังความสำเร็จนี้ ไม่ได้เกิดขึ้นเพียงเพราะการซ่อมถนนหรือวางป้ายใหม่เท่านั้น แต่เกิดจากความร่วมมือของทุกฝ่าย  ตั้งแต่ระดับจังหวัดน่าน ภาครัฐ ภาคเอกชน อาทิ ตำรวจภูธรจังหวัดน่าน สำนักงานขนส่ง จ.น่าน  เทศบาลเมืองน่าน และเครือข่ายอย่างกองทุนเพื่อความปลอดภัยในการใช้รถใช้ถนน (กปถ.)  รวมไปถึงชุมชน และผู้ใช้ถนนเอง  ที่ร่วมกันสร้าง “วัฒนธรรมความปลอดภัย” ให้เป็นรูปธรรม

นายสุรพล เธียรสูตร นายกเทศมนตรีเมืองน่าน เปิดเผยว่า  ในแต่ละปี ประเทศไทยต้องเผชิญกับตัวเลขผู้เสียชีวิตบนท้องถนนถึง 7,000–8,000 คน ถือว่าสูงมากเมื่อเทียบกับภัยคุกคามรูปแบบอื่น  เมืองน่านเป็น “ชุมชนปลอดภัยระดับสากล” ที่ให้ความสำคัญกับความปลอดภัยทางถนนเป็นหัวใจสำคัญในการลดอุบัติเหตุและการสูญเสียชีวิต  การพัฒนา “ถนน 3 ดาว” จึงเป็นจุดเริ่มต้นสำคัญของการสร้างระบบความปลอดภัยที่ทุกฝ่ายต้องมีส่วนร่วม ไม่ว่าจะเป็นคนเดินเท้า ผู้ใช้รถจักรยาน  รถจักรยานยนต์ หรือรถยนต์ ต่างต้องได้รับการดูแลอย่างเท่าเทียม

สำหรับถนนสุริยพงษ์ เป็นพื้นที่ที่มีความสำคัญอย่างยิ่ง เนื่องจากมีสถานศึกษา 2 แห่ง ได้แก่ โรงเรียนราชานุบาล และโรงเรียนจุมปีวนิดาภรณ์ และยังเป็นเส้นทางหลักในการสัญจรของนักท่องเที่ยวจำนวนมาก ที่นิยมใช้จักรยาน รวมถึงพื้นที่ศูนย์ศิลปวัฒนธรรม และสวนสาธารณะศรีเมือง ทำให้เส้นทางนี้กลายเป็นพื้นที่ ที่สะท้อนการใช้ถนนอย่างปลอดภัยในสภาพการจราจรจริง การได้ 3 ดาวเป็นเพดานสูงสุดที่สามารถทำได้ในสภาพถนนที่ต้องใช้งานร่วมกันของหลายประเภทพาหนะ หากต้องการยกระดับเป็น 5 ดาว จำเป็นต้องปรับถนนให้รองรับเพียงประเภทเดียว เช่น ถนนสำหรับรถจักรยานเท่านั้น หรือถนนสำหรับคนเดินเท้าเพียงอย่างเดียว ซึ่งไม่สอดคล้องกับวิถีชีวิตจริงของเมืองน่าน

อย่างไรแล้ว นอกจากการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานแล้ว สิ่งสำคัญไม่แพ้กันคือ “การสร้างวินัยของผู้ใช้ถนน” นายกเทศมนตรีเมืองน่านชี้ว่า การละเมิดกฎจราจร เช่น การไม่สวมหมวกนิรภัย การข้ามถนนโดยไม่ระมัดระวัง หรือการจอดรถกีดขวางทางเท้า ล้วนเป็นปัจจัยที่เพิ่มความเสี่ยงและจำเป็นต้องมีการจัดการอย่างจริงจัง ทั้งจากภาครัฐและความร่วมมือของประชาชน ขณะเดียวกัน เทศบาลเมืองน่านยังเตรียมขยายผลถนน 3 ดาว ไปยังเส้นทางสายสำคัญอื่น ๆ เช่น ถนนมหาวงศ์ และถนนที่เชื่อมชุมชนและโรงเรียน เพื่อให้เกิดการเรียนรู้และสร้างวัฒนธรรมความปลอดภัยอย่างยั่งยืน

การได้รับการรับรองถนน 3 ดาวครั้งนี้ ไม่เพียงเป็นความภาคภูมิใจของชาวน่าน แต่ยังเป็นต้นแบบที่สามารถต่อยอดไปยังจังหวัดอื่น ๆ ของประเทศไทย โดยมีเป้าหมายสูงสุดคือการลดความสูญเสียบนท้องถนนและสร้างสังคมที่ความปลอดภัยเป็นรากฐานสำคัญของการใช้ชีวิตร่วมกัน

ระรินธร  เพ็ชรเจริญ  รายงาน