ชนเผ่าขอมโบราณใต้ สืบสานประเพณีแซนโฏนตา บูชาหลักเมือง ลือเรื่องกล้วยแสนหวี อำเภอขุขันธ์
ชนเผ่าขอมโบราณใต้ สืบสานประเพณีแซนโฏนตา บูชาหลักเมือง ลือเรื่องกล้วยแสนหวี อำเภอขุขันธ์ จังหวัดศรีสะเกษ ยืนยันเป็นประเพณีของคนไทย จัดยิ่งใหญ่ ช้าง 8 เชือก แห่เครื่องเซ่นไหว้บูชา ตากะจะ
ค่ำของวันที่ 19 กันยายน 2568 ที่ ถนนกลางเมืองขุขันธ์ อำเภอขุขันธ์ จังหวัดศรีสะเกษ ชนเผ่าขอมโบราณ หรือ เขมรป่าดง ของชาวอำเภอขุขันธ์ จังหวัดศรีสะเกษ ที่มีประวัติการสร้างเมือง การสืบสานประเพณี วัฒนธรรมของชนเผ่าเขมร หรือขอมป่าดงโบราณ มายาวนาน กว่า 2 พันปี ซึ่งก็คือ ประเพณี แซนโฏนตา ( อ่าน แซน - โดน - ตา ) อันหมายถึง การนำเครื่องเซ่นไหว้ มาบูชา รำลึกถึงบรรพบุรุษ ผีปู่ย่า ตายาย ผู้ล่วงลับไปแล้ว และในเครื่องเซ่นไหว้นั้น
นอกจากจะมีอาหารคาว หวาน แล้ว สิ่งที่จำเป็น สำคัญที่สุดก็คือ กล้วย ที่ต้องนำมาเป็นเครื่องเซ่นไหว้ จะทำเป็นข้าวต้มมัด ในรูปแบบต่างๆ หรือจะนำกล้วยมาเป็นหวี เป็นเครือ ก็ได้ จึงทำให้กล้วยจะมีจำหน่ายในงานนับเป็นพันๆ หวี จึงได้นำคำว่ากล้วย ได้มาต่อในชื่อของงาน เป็น “สืบสานประเพณี แซนโฏนตา บูชาหลักเมือง ลือเรื่องกล้วยแสนหวี” นั้นเอง
โดยวันนี้ นายพงษ์ธร จันทร์สวัสดิ์ นายอำเภอขุขันธ์ พร้อมด้วยนายกกิ่งกาชาด, ประธานสภาวัฒนธรรมอำเภอขุขันธ์ และหัวหน้าส่วนราชการ อปท. ได้ขึ้นช้าง 8 เชือก นั่งเสลี่ยง นำขบวนธง แห่เครื่องเซ่นไหว้ เดินทางร่วมมาสืบสานประเพณี แซนโฏนตา และมี นายอนุพงศ์ สุขสมนิตย์ ผู้ว่าราชการจังหวัดศรีสะเกษ เดินทางมาเป็นประธานในการประกอบพิธีถวายเครื่องเซ่นไหว้ บูชา ต่ออนุสาวรีย์ ตากะจะ หรือ พระยาไกรภักดีศรีนครลำดวน
อนุพงศ์ สุขสมนิตย์ ผู้ว่าราชการจังหวัดศรีสะเกษ
พงษ์ธร จันทร์สวัสดิ์ นายอำเภอขุขันธ์
พร้อมด้วยเครื่องเซ่นไหว้ ที่ชุมชน ตำบล จำนวน 23 ตำบล 23 ขบวนแห่ 23 ชุดพายบายศรีขนาดใหญ่ นำเครื่องเซ่นไหว้ มาตั้งเรียงราย และมีตัวแทนหมู่บ้าน ตำบล ที่แต่งกายชุดชนเผ่าเขมร หรือขอมโบราณ จาก 23 ตำบล มาร่วมพิธีจำนวนมาก
พิธีเริ่มจากผู้ว่าราชการจังหวัดศรีสะเกษ จุดธูปเทียน ถวายเครื่องเซ่นไหว้ ต่อหน้าอนุสาวรีย์พระยาไกรภักดีศรีนครลำดวน หรือ ตากะจะ เจ้าเมืองคนแรกของจังหวัดขุขันธ์ ที่ก่อนจะมาเปลี่ยนเป็นจังหวัดศรีสะเกษ และก่อนที่จะย้ายเมืองไปอยู่ที่ดงลำดวนในปัจจุบัน และเปลี่ยนชื่อเป็นจังหวัดศรีสะเกษ และให้ขุขันธ์ ยังเป็นอำเภอขุขันธ์ต่อมาจนบัดนี้ จากนั้นสาวงาม จาก 23 ตำบล จำนวน 300 คน ได้ร่วมกันรำบูชาพระยาไกรภักดี ตากะจะ ในเพลง แซนโฏนตาเมืองขุขันธ์
ที่แต่งเนื้อร้อง ทำนอง โดย อ.ประจวบ จันทร์หมื่น หรือ ที่รู้จักในนามศิลปิน กุ๋ยอีเกิ้ง อาจารย์ มหาวิทยาลัยราชภัฏศรีสะเกษ ก่อนที่จะมีการประกอบพิธีแซนโฏนตา หรือถวายเครื่องเซ่นไหว้ กล่าวคำบูชา ทั้งภาษาขอม หรือ เขมร และภาษาอังกฤษ เพราะทุกปีจะมีนักท่องเที่ยว ที่เดินทางมาจากต่างประเทศ ฟังไทยไม่ค่อยออก พอฟังได้ก็คือภาษาอังกฤษนี่เอง
ที่สำคัญ สาวชาวขุขันธ์ หลายคน ก็มีสามีเป็นชาวต่างชาติด้วย พร้อมกับพาสามีชาวต่างชาติ มาร่วมงานแซนโฏนตา ด้วย และที่สำคัญชาวอำเภอขุขันธ์ ชนเผ่าขอมโบราณ เขมรป่าดง ยืนยันว่า ประเพรีแซนโฏนตา นี้ เป็นของไทย ของชนเผ่าเขมรป่าดง หรือที่รู้จักกับคือ ขอมโบราณ นั้นเอง เขมรอย่ามาเครม ว่าเป็นของตน
เสนาะ วรรักษ์/รายงาน
