บูรณาการความร่วมมือพัฒนาและส่งเสริมโมเดล “เกษตรปลอดการเผา – เศรษฐกิจหมุนเวียน – ชุมชนยั่งยืน” อย่างเป็นรูปธรรม

เมื่อวันที่ 10 ตุลาคม 2568 ได้มีการประชุมหารือแนวทางการพัฒนา เครือข่ายชุมชนการจัดการวัสดุเศษเหลือทางการเกษตรเพื่อลดจุดความร้อน (Hotspot) และฝุ่นละอองขนาดเล็ก PM2.5 ในจังหวัดน่าน ภายใต้การสนับสนุนจากสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) โดยมีการบูรณาการความร่วมมือจากหน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกชน และชุมชนท้องถิ่น เพื่อขับเคลื่อนระบบการผลิตที่ยั่งยืน ลดการเผา เพิ่มรายได้ และรักษาสิ่งแวดล้อมให้แก่ชุมชนในระยะยาว

การประชุมครั้งนี้นำโดย นายบัณฑิต ฉิมชาติ หัวหน้าอุทยานแห่งชาติศรีน่าน, ผศ.กฤษณธร สินตะละ หัวหน้าสาขาสัตวศาสตร์และประมง มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนาน่าน, นายนคร สอนสมฤทธิ์ นักวิเคราะห์นโยบายและแผน สถานีพัฒนาที่ดินจังหวัดน่าน, พร้อมด้วยผู้ประกอบการจาก ห้างหุ้นส่วนจำกัดแคชชิว นัท ริช กรุ๊ป (ไทยแลนด์) และตัวแทนเกษตรกรจาก 3 พื้นที่ต้นแบบ ได้แก่ บ้านต้นปล้อง ตำบลน้ำมวบ อำเภอเวียงสา พื้นที่สาธิต 5 ไร่ บ้านท่าลี่ ตำบลขึ่ง อำเภอเวียงสา พื้นที่สาธิต 2 ไร่ บ้านผาเวียง ตำบลส้าน อำเภอเวียงสา พื้นที่สาธิต 20 ไร่ 

การหารือครั้งนี้มีเป้าหมายเพื่อพัฒนาและส่งเสริมการผลิต “ถั่วลิสงลายเสือ” ให้เป็น พืชเศรษฐกิจทางเลือกใหม่ของจังหวัดน่าน สำหรับการส่งออกอย่างครบวงจร ตั้งแต่ต้นน้ำ กลางน้ำ และปลายน้ำ โดยพบว่าถั่วลิสงลายเสือให้ผลผลิตต่อไร่สูงกว่าข้าวโพดถึง 3–4 เท่า ใช้ระยะเวลาการปลูกเพียง 90–120 วัน และสามารถเพาะปลูกได้ตลอดทั้งปี จึงเป็นพืชที่มีศักยภาพสูงในการสร้างรายได้ ลดความเสี่ยงทางเศรษฐกิจ และส่งเสริมระบบเกษตรยั่งยืนในพื้นที่

ทั้งนี้ การดำเนินงานอยู่ภายใต้แนวคิดหลัก “สร้างรายได้ – สร้างตลาด – สร้างโอกาส” โดยมีวัตถุประสงค์สำคัญ 3 ประการ คือ สร้างรายได้ โดยปรับเปลี่ยนพื้นที่เกษตรเชิงเดี่ยวไปสู่ระบบเกษตรผสมผสาน เพิ่มทางเลือกด้านพืชเศรษฐกิจและพืชสวนครัว การสร้างตลาด โดยพัฒนาตลาดสินค้าเกษตรเชื่อมโยงทั้งออฟไลน์และออนไลน์ พร้อมสร้างแบรนด์และยกระดับมาตรฐานสินค้าเกษตรท้องถิ่น และการสร้างโอกาส โดยยกระดับทักษะเกษตรกรด้วยแนวคิด Reskill & Upskill เพื่อให้ก้าวทันเศรษฐกิจยุคใหม่และสร้างความยั่งยืนทางเศรษฐกิจในระดับชุมชน

ระรินธร  เพ็ชรเจริญ  รายงาน