ยิ่งใหญ่มโหฬารตระการตา !!แซนโฎนตา บูชาหลักเมืองขุขันธ์ ลือเลื่องกล้วยแสนหวี
ศรีสะเกษ-อำเภอขุขันธุ์ เตรียมจัดงานประเพณีแซนโฎนตา บูชาหลักเมือง ลือเลื่องกล้วยแสนหวี ยิ่งใหญ่มโหฬารตระการตา !!
อนุรัตน์ ธรรมประจำจิต รองผู้ว่าราชการจังหวัดศรีสะเกษ
เมื่อวันที่ 2 ตุลาคม 2566 เวลา 14.00 นที่เวทีหน้าที่ว่าการอำเภอขุขันธ์จังหวัดศรีสะเกษ นายอนุรัตน์ ธรรมประจำจิต รองผู้ว่าราชการจังหวัดศรีสะเกษ ประธานแถลงข่าว วันจัดงานบุญประเพณีแซนโฎนตา อำเภอขุขันธ์ุ ปี 2566 ในระหว่างวันที่ 7-15 ตุลาคม 2566 โดยมี นายพงษ์ธร จันทร์สวัสดิ์ นายอำเภอขุขันธ์ ดร.วัชรินทร์ สอนพูด ประธานสภวัฒนธรรมอำเภอขุขันธ์ นายสืบสวัสดิ์ สืบสายพรหม นายกเทศมนตรีตำบลห้วยเหนือ นายทิวา รุ่งแก้ว รองประธานสภาวัฒนธรรมจังหวัดศรีสะเกษ ร่วมการแถลงข่าวเตรียมจัดงานในครั้งนี้ด้วย
พงษ์ธร จันทร์สวัสดิ์ นายอำเภอขุขันธ์
ดร. วัชรินทร์ สอนพูด ประธานสภาวัฒนธรรมอำเภอขุขันธ์ กล่าวว่า บุญประเพณีแซนโฎนตาเมืองขุขันธ์เป็นหนึ่งในรากเหง้าสำคัญทางวัฒนธรรมของชาวสยามแถบอีสานใต้ซึ่งแสดงออกถึงความรักสมัครสมานสามัคคีของสมาชิกในวงศาคณาญาติที่ร่วมกันแสดงความกตัญญูต่อบรรพบุรุษของตนซึ่งในภาษาของอีสานใต้เรียกว่าโฎนตา ทั้งที่ยังคงมีชีวิต และที่ได้ล่วงลับไปแล้ว ซึ่งบุญประเพณีแซนโฎนตานั้นเริ่มต้นขึ้นในเดือน 10 ของทุกปีและตรงกับวันสารทไทยของทุกปี และตรงกับวันสารทไทยของทุกปี
โดยจะมีพิธีเซ่นไหว้บรรพบุรุษหรือในภาษาขอมอีสานใต้เรียกว่าบุญประเพณีแซนโฎนตา โดยในวันแรม 14 ค่ำเดือน 10 ลูกหลานจะมารวมกันที่บ้านโฎนตา อันเป็นบ้านเดิมที่เป็นจุดกำเนิดวงศ์ตระกูล บ้างก็เลือกไปรวมกันที่บ้านของผู้อาวุโสสูงสุดของตระกูล โดยพากันจัดสำรับเครื่องเส้นโดนตาใส่กระบุง อุ้ม แบก หรือใช้ไม้คานหาบนบ่าบ้างก็บรรจงจัดสำหรับเครื่องแซนโฎนตาใส่ลงในกระเฌอ หาบมาร่วมกันเซ่นไหว้ให้บรรพบุรุษประกอบด้วยอาหารหวานคาวเครื่องดื่มและผลไม้ชนิดต่างๆตลอดจนเครื่องแต่งกายแก้วแหวนเงินทองเมื่อเซ่นไหว้บรรพบุรุษกันเสร็จเรียบร้อยแล้วลูกหลานจะรับประทานอาหารร่วมกัน
หลังจากนั้นก็จะเชิญบรรพบุรุษไปวัดฟังธรรม ต่อมาในตอนเช้ามืดราวตี 4 เวลา 04.00 น ของวันแรม 15 ค่ำเดือน 10 ลูกหลานก็จะนำไปเป็นคือข้าวพร้อมด้วยสำรับเครื่องเซ่นไหว้อุทิศให้บรรพบุรุษและบายบัตตุโบร ซึ่งก็คืออาหารสำหรับถวายพระหรือข้าวกระยาสารทไปวัดใกล้บ้านโดยระหว่างการเดินทางไปวัดนั้นลูกหลานต่างๆก็ร้องเรียกเชิญชวนโดนตาที่ล่วงลับไปแล้วให้พากันไปร่วมรับบุญกุศลด้วยกันที่วัดและเมื่อถึงราว 5:00 น หรือ 05.00 นชาวบ้านก็จะประกอบพิธีทำบุญทักษิณานุปทาน กรวดน้ำอุทิศส่วนกุศลให้บรรพบุรุษซึ่งนี่คือพิธีสำคัญที่ทุกหลังคาเรือนจะต้องถือปฏิบัติกันถ้าหากลูกหลานบ้านใดไม่ได้ทำเชื่อกันว่าวิญญาณของบรรพบุรุษก็จะสาปแช่งไม่ดีต่างๆก็จะทำให้ชีวิตไม่มีความสุขหากลูกหลานบ้านใดยึดถือปฏิบัติก็จะประสบแต่ความสุขและความเจริญรุ่งเรืองตลอดไป
สำหรับชาวอำเภอขุขันธ์จังหวัดศรีสะเกษได้มีการประชุมเห็นชอบร่วมกันว่างานบุญประเพณีแซนโฎนตาถือเป็นงานสำคัญอันแสดงออกถึงความสมัครสมานสามัคคีและความกตัญญูต่อบุฟเฟ่ต์โดนตาของชาวอำเภอขุขันธ์จึงมีมติที่จะนำเสนอยกระดับงานนี้เป็นงานระดับอำเภอเพื่อให้เป็นที่รู้จักโดยทั่วกันจึงได้ให้มีการจัดงานบุญประเพณีแซนโฎนตาของอำเภอขุขันธ์ณบริเวณด้านหน้าที่ว่าการอำเภอขุขันธ์เป็นครั้งแรกเมื่อปีพ.ศ 2534 นับถึงวันนี้ได้ 32 ปีแล้ว
ทั้งนี้นายสุนาย ลาดคำกรุง นายอำเภอขุขันธ์พ.ศ 25 32-2535 ได้มอบหมายให้แต่ละตำบลจัดทำและนำเครื่องเซ่นไหว้แทนโดนตามมาประกอบพิธีร่วมกันบริเวณด้านหน้าที่ว่าการอำเภอขุขันธ์และต่อมาภายหลังจากนั้นที่ได้มีการก่อสร้างอนุสาวรีย์พระยาไกรภักดีนครีนคนลำดวน ร่วมกันที่บริเวณลานหน้าอนุสาวรีย์ของท่านและต่อมาการจัดงานมีการพัฒนาการก้าวหน้าตามลำดับ
เสนาะ วรรักษ์/รายงาน
